Utrechtse Principes
De ondertekenaars van het Stadsakkoord 'Samen stad maken' stelden een lijst aanbevelingen op om Utrechters meer invloed te geven op ontwikkelingen in hun buurt en stad, en om meer ruimte te krijgen voor initiatieven en ideeën die uit de stad komen. Deze lijst, de Utrechtse Principes, zijn opgesteld als een aanvulling op een voorstel vanuit het college, waarin plannen voor betere participatie en samenwerking met de stad staan.
Onlangs zijn deze Utrechtse Principes ‘gepresenteerd’ en aangeboden aan wethouder Anke Klein tijdens een grote bijeenkomst van de gemeente (de zogenaamde werkconferentie vernieuwing participatie). Met als doel de gemeente te vragen hun voorstel te verbreden door de Utrechtse Principes eraan toe te voegen.
Pas had een kleine afvaardiging van het Stadsakkoord met ambtenaren van de gemeente een vervolggesprek hierover. Daarin is gesproken over hoe die principes toegevoegd kunnen worden aan de plannen en het actie-programma van het college, voordat ze worden voorgelegd aan de gemeenteraad voor besluitvorming.
Tijdens dat gesprek is uitgebreid gepraat over wat nu het uitgangspunt moet zijn om meer invloed van Utrechters te garanderen. Ook is gesproken over hoeveel tijd er nog is voordat de gemeenteraad een voorstel krijgt.
De volgende stappen zijn besproken voor de komende tijd:
- op maandagavond 15 april wordt door de gemeente de input van de werkconferentie besproken met publiek (mensen hebben zich daarvoor kunnen aanmelden op de vorige bijeenkomst). De ondertekenaars van het Stadsakkoord krijgen dan de ruimte om met de andere aanwezigen na te denken over diverse vragen: hoe kan de komende actie-agenda worden verbreed met input vanuit de stad? Hoe kan een gelijk speelveld worden gecreëerd voor verschillende belanghebbenden bij het oplossen van problemen in de stad?;
- ondertekenaars van het Stadsakkoord maken een afspraak met wethouder Anke Klein voor eind april om aan te dringen op het maken van een gezamenlijk stappenplan;
- de ambtelijke projectleider probeert ‘democratische vernieuwing’ toe te laten voegen aan het voorstel vanuit het college;
- als het college openstaat voor het gezamenlijk opstellen van een stappenplan, dan maken we een plan waardoor iedereen die wil, kan bijdragen.
Als we dit zo afspreken, dan willen we graag een toezegging op welke wijze we dat gaan doen en dat daarvoor een gezamenlijk plan van aanpak wordt gemaakt zodat het ook echt gebeurt. We weten dat alles kort dag is in het licht van de besluitvorming; ondanks dat willen we met elkaar een oplossing vinden voor de route naar hoe we dit met elkaar op papier en in de praktijk krijgen. Mocht het college de ambities niet delen, dan gaan we nadenken over het aanbieden van een eigen actie-agenda aan de gemeenteraad als tegenhanger.
Het uiteindelijke doel van dit alles, is dat we verder kunnen met goede ideeën, uitgangspunten én werkwijzen om de stad samen vorm te geven, op sociaal en fysiek terrein.
De Utrechtse Principes voor samen stadmaken
- aangeboden aan het stadsbestuur op 27 maart 2019 -
1 We vullen het samen in en hebben er samen regie op
door democratische spelregels en praktijken waar bewoners en initiatiefnemers greep op hebben en op terug kunnen vallen.
2 Bewoners en gemeente nemen de gezamenlijke verantwoordelijkheid om de kring betrokkenen bij participatie representatiever en inclusiever te maken.
3 Wat bewoners zelf kunnen doen mogen bewoners zelf doen,
ondersteund door de gemeente (overheidsparticipatie). Leg dit vast in buurtrechten, zoals participatie laten organiseren door buurten zelf, buurt- of wijkagenda’s en/of planningsrecht voor de buurt, uitbreiding van het bewonersbod en buurtbudgetten.
4 Bewoners krijgen naast verantwoordelijkheid ook zeggenschap over middelen voor participatie en ambtelijke ondersteuning. Een onafhankelijke mediator kan worden ingeschakeld tijdens onderhandelingen. De gemeenteraad bewaakt het democratisch gehalte van deze processen en voorkomt daarmee dat ze achteraf plannen van bewoners afkeurt.
5 We bouwen aan een gelijkwaardiger speelveld
In de relatie overheid-burger is gelijkwaardigheid nodig, en ook in de relatie tot marktpartijen en grote instituties (corporaties, zorginstellingen, welzijn etc.). Realiseer een gelijker speelveld door naast buurtrechten hierop in te zetten:
-Maatschappelijk aanbesteden, waarbij stads- en buurtgebonden initiatieven met een maatschappelijk doel voorrang krijgen
-Zet stads, buurt- en gebiedstenderteams op waarin bewoners programma’s en selectie partijen mee kunnen beïnvloeden
-Bewaak de positie van pioniers ten opzichte van projectontwikkelaars en het gemeentelijk vastgoed- en grondbedrijf
-Zet middelen van de gemeente in om buurt- en wijkeconomie te versterken. Stimuleer en ondersteun het opzetten van buurtcoöperaties en andere collectieven
-Wees als gemeente transparant over taaie kost (grondpolitiek, vastgoedbeleid) en zoek naar ruimte als er kaders worden geformuleerd
-Voer het voorkeursrecht van buurten en bewonersinitiatieven in bij verhuur en verkoop van publieke gebouwen en grond
-Stel bij strategische afspraken (zoals stadsakkoorden) met marktpartijen en grote instituties als norm dat bewoners daar als volwaardige partij bij aan tafel zitten
6 Versterk de relatie tussen representatieve (de gemeenteraad) en directe democratie (de stad)
Zet als gemeenteraad in op maatschappelijke waarde en een stevige rol voor bewoners en pioniers binnen gebiedsontwikkelingen/transformaties/nieuwbouwprojecten.
De gemeenteraad is nodig om experimenten met directe samenwerking tussen gemeente en bewoners uit te bouwen, zoals de burgeragendering en coöperatieve wijkraden.
27 maart 2019, de ondertekenaars van het Stadsakkoord
De Utrechtse Principes vind je hier, download & deel ze!